- - https://andisheh-nou.org -

بحران شبه‌جزيره کره در مسير مصالحه – اردشير زارعي‌قنواتي

تحولات در شبه‌جزيره کره همان‌گونه که از هفته‌هاي قبل و در آستانه بازي‌هاي المپيک زمستاني «پيونگ‌چانگ» پيش‌بيني مي‌شد، در مسير کاهش تنش و روند صلح قرار گرفته است. حضور هيئت بلندپايه کره‌شمالي با شرکت «کيم يونگ نام» رئيس دولت پيونگ‌يانگ و «کيم يو جونگ» خواهر رهبر و عضو کميته مرکزي حزب حاکم کشور در مراسم افتتاحيه اين بازي‌ها و سپس ديدار آنان با «مون جائه اين» رئيس‌جمهوري کره‌جنوبي روند «گام‌برداشتن به سوي صلح» را هموار کرد. تصميم رهبري کره‌شمالي به همين ديدار ختم نشد و بلافاصله يک عضو قدرتمند در ساختار حاکم کره‌شمالي ژنرال «کيم يانگ‌ چال» در رأس يک هيئت عالي‌رتبه براي مذاکرات جدي‌تر به سئول روانه شد و در مذاکرات مهم و پشت پرده با رئيس‌جمهوري اين کشور مرحله اجرائي‌کردن پروسه صلح با دعوت رسمي از «مون جائه اين» براي ديدار رسمي با «کيم جونگ اون» رهبر قدرتمند کره‌شمالي بر اين روند صحه گذاشت. بعد از اين ديدار نوبت هيئت عالي‌رتبه کره‌جنوبي به رهبري «چونگ يواي يونگ» مشاور امنيت ملي اين کشور بود که خود را به پيونگ‌يانگ برسانند و ضمن ديدار با رهبر کره‌شمالي که با استقبال خوب هم انجام شد، مکانيسم عملي ديدار دو رهبر شمالي و جنوبي را توافق کنند. همچنين اين هيئت عالي‌رتبه در ديدار با کيم جونگ اون حامل يک نامه محرمانه از طرف وي براي «دونالد ترامپ» رئيس‌جمهوري آمريکا بود که بعد از بازگشت از پيونگ‌يانگ با سفر به واشنگتن آن را به وي تسليم کرد. دونالد ترامپ هم که اين روزها به شدت زير فشار کنگره و افکار عمومي قرار دارد، بسيار هيجان‌زده از اين دعوت، موافقت خود را با آن به صورت رسمي اعلان کرد. هرچند روز بعد «سارا هاکبي سندرز» سخنگوي کاخ سفيد به دليل انتقادهاي فزاينده در ساختار سياسي آمريکا از پذيرش بدون قيدوشرط ترامپ از اين دعوت مجبور شد تا حدودي با عنوان‌کردن پيش‌شرط‌هايي از خشم مخالفان بکاهد، اما روز شنبه ١٠ مارس ترامپ در جمع حاميان خود در ايالت پنسيلوانيا بار ديگر ضمن دفاع از مواضع خود تأکيد کرد «زمان صلح با کره‌شمالي فرا رسيده و باور مي‌کند که اين کشور در پي صلح با ايالات متحده است».  استقبال جامعه جهاني از جمله کشورهاي درگير پرونده بحران شبه‌جزيره کره از تحولات جديد تا حدودي موضع ترامپ را در مقابل مخالفان خود در واشنگتن تقويت کرد، چنانچه رئيس‌جمهوري کره‌جنوبي با ستايش از اين تصميم، آن را «نقطه‌عطفي تاريخي» در سير به سوي صلح پايدار در شبه‌جزيره کره توصيف کرده است. همچنين استقبال رهبران چين، روسيه، فرانسه، ژاپن و اتحاديه اروپايي از اين روند، موقعيت ترامپ را تقويت کرد. در حالي که آمريکاييان و مقامات ارشد اين کشور سعي مي‌کنند اين موضوع را به مواضع سرسختانه ترامپ در تقابل با پيونگ‌يانگ و همچنين تأثير تحريم‌هاي شوراي امنيت در چارچوب عقب‌نشيني پيونگ‌يانگ مطرح کنند اما در سوي ديگر قضيه تفسير موضوع کاملا برعکس است و رهبران کره‌شمالي قاطعيت خود در مقاومت و تکميل چرخه موشکي – اتمي تا مرحله رسيدن به خاک دشمن را دليل اين توافق مقدماتي مي‌دانند.   بدون ترديد روند مصالحه در بحران شبه‌جزيره کره فعلا در حال برداشتن گام‌هاي مقدماتي است و سياست زيرکانه مقامات پيونگ‌يانگ در اين خصوص توانسته است بسياري از رهبران جهاني و افکار عمومي بين‌المللي را به‌خصوص در کشور کره‌جنوبي به سمت خود جلب کند. شايد اين تصميم پيونگ‌يانگ را بتوان به صورت سمبوليک مهم‌تر از حمله اتمي به خاک آمريکا دانست چون در اوج بحران در چند هفته توانستند با يک سياست منطقي دشمنان خود و محافل جنگ‌طلب در واشنگتن را خلع سلاح کنند. شکاف در ساختار سياسي آمريکا نيز در چنين شرايطي به دونالد ترامپ براي کسب يک موفقيت بزرگ جهاني اين امکان را مي‌دهد که از زير فشار مخالفان خود خارج شود و در صورت موفقيت به صورت واقعي موقعيت خود را به عنوان فرمانده کل قوا تحکيم کند. چنانچه يک روز بعد از اينکه سخنگوي کاخ سفيد گفت «ديدار دونالد ترامپ و کيم جونگ اون تنها زماني صورت خواهد گرفت که کره‌شمالي قد‌م‌هايي قابل‌ راستي‌آزمايي به سمت غيرهسته‌اي‌شدن بردارد» دونالد ترامپ در پنسيلوانيا ضمن ستايش از تعليق آزمايشات موشکي و هسته‌اي پيونگ‌يانگ خطاب به حاميان خود مي‌گويد «هرچند شايد مجبور شود خيلي زود نشست سران احتمالي را بدون نتيجه ترک کند، اين احتمال هم وجود دارد که پاي ميز مذاکره بزرگ‌ترين توافق را براي جهان و تمام اين کشورها از جمله، براي کره‌شمالي به ثمر برساند». بدون ترديد روند صلح و مذاکرات احتمالي در چارچوب تأمين خواست‌هاي حداکثري هيچ کدام از طرفين منازعه انجام نمي‌شود و در مرحله اوليه تنها «تعليق» در مقابل «تعليق» قابل تحقق خواهد بود. به همين دليل خلع سلاح هسته‌اي کره‌شمالي تا زماني که تضمين امنيتي، تعهد عدم تجاوز، تبديل قرارداد آتش‌بس سال ١٩٥٣ به صلح دائم، پايان تحريم‌هاي شوراي امنيت و يک‌جانبه آمريکا، کاهش نيروهاي آمريکايي در منطقه، ختم مانورهاي مشترک هدفمند نظامي و منطقه عاري از سلاح هسته‌اي تحقق نپذيرد، امکان‌پذير نيست. بارها بر اين نکته تأکيد شده است که بحران کره‌شمالي از جنس بحران‌هاي دوران جنگ سرد است و به همين لحاظ راه‌حل آن نيز تابع همان قاعده انجماد تنش خواهد بود. پيونگ‌يانگ توپي را به زمين واشنگتن انداخته است که اگر تيم مقابل به جاي دفاع معقول مرتکب خطا شود، خسارت و جريمه سنگيني براي آنان خواهد داشت. در چنين شرايطي براي آمريکا و ديگر متحدان آن در منطقه و حتي اتحاديه اروپايي تنها راه، پيوستن به روند مصالحه و توافق جهت کاهش تنش خواهد بود و در اين فقره «دولت پنهان» در واشنگتن براي برهم‌زدن بازي در موضع ضعف قرار خواهد داشت.